Yüksek Lisans Sorunsalı-Yapılmalı mı Yapılmamalı mı?

Yüksek lisansı tamamlamış, çiçeği burnunda bir mezun olunca hemen böyle bir yazı yazmaya koyuldum 🙂 Çünkü tecrübeler paylaşıldıkça anlam kazanır diye düşünüyorum. Birçok insanın yüksek lisans yapma eğiliminde görüyorum. O yüzden kendi alanımdan yola çıkarak yüksek lisans sorunsalına değinmek isterim. Yapılmalı mı? Yapılmamalı mı? Yaparsanız ne kazanırsınız, yapmazsanız kaybedeceğiniz bir şey var mı? Kısa kısa bu soruların cevaplarını vereceğim.

Öncelikle yüksek lisans nedir ve neden yapmamız gerekir? Yüksek lisans üniversitesini okuduğumuz alanda uzmanlaşmamızı sağlar. Yüksek lisansı bitiren biri o alanın uzmanı olarak mezun olmaktadır. Yüksek lisans programları tezli ve tezsiz olmak üzere ikiye ayrılır. Tezli olan programlarda ALES, YDS ya da YÖKDİL, Okul ortalaması ve mülakat puanlarınız üzerinden değerlendirilirsiniz. Tezsiz programlarda ise okul ortalaması ve mülakat puanı üzerinden değerlendirilirsiniz. Aralarında üç fark bulunur; tezli yüksek lisansta ücret ödemezsiniz; fakat tezsiz yüksek lisansta ödersiniz. Tezli yüksek lisansta doktoraya devam edebilme şansınız vardır; fakat tezsiz yüksek lisansta böyle bir şansınız yoktur. Tezli yüksek lisansta tez; tezsiz yüksek lisansta ise proje hazırlarsınız.

Peki, yapılmalı mıdır? Bu sizin tercihinize ve yaptığınız işin gerekliliklerine göre değişmektedir. Eğer yaptığınız işte tecrübe eğitimden daha önemliyse gerekli değildir. Belki en fazla tezsiz yüksek lisans ya da MBA yapabilirsiniz; fakat onun harici akademik anlamda bir düşünceniz yoksa gerek yoktur. Kendi kendinizi boşa yormuş olursunuz. Bu noktada tek bir problem var. Şu an herkes özelde ya da devlette yüksek lisans yapıyor. Neredeyse herkes yüksek lisans mezunu. Bu ayırıcı bir özellik olduğu için belli noktadan sonra sadece lisans mezunu olmak yetmeyebilir.

“Size ne kazandırır?” sorusuna gelecek olursak, yüksek lisans alanınıza daha hakim olmanızı sağlar. Lisansta aslında ne kadar eksik kaldığınızı, alanınızın birkaç terimden ibaret olmadığını öğrenirsiniz. Tabi bu sizin çalışmanıza da kalmış bir durumdur. Eğer işin akademik tarafı ile yeterince ilgilenmezseniz lisans düzeyi ile aynı kalmaya devam edersiniz. Bu nedenle akademiye de yoğunlaşmanız, araştırma yapmanız ve sürekli bir sorgulama halinde olmanız bu süreçte önemlidir. Yüksek lisans, alanınıza daha geniş bir perspektiften bakmayı sağlar. Alanınızı bilimsel açıdan değerlendirmek, iş hayatınızda da size farklı bir bakış açısı katacaktır.

“Turizm alanında yüksek lisans yapmak gerekli midir?” sorusuna gelirsek, turizm alanında akademik kariyer yapmayı düşünüyorsanız mutlaka yapmanız gerekir; fakat bunun haricinde turizm alanı maalesef ki tecrübe ağırlıklıdır. Ne kadar eğitim alırsanız alın tecrübeniz yoksa pek önemsenmez. Tecrübenizin yanı sıra öz geçmişinizde farklılık yaratmak ve daha iyi bir yerde çalışmak istiyorsanız tezsiz yüksek lisans yapabilirsiniz. Bu sizinle benzer pozisyonda olan kişilerden sizi ayırabilir; fakat dediğim gibi tecrübe çok daha önemlidir. Ayrıca ikinci ya da üçüncü yabancı dil öğrenmek de turizm sektörünüzde önünüzü açacaktır.

Kısacası yüksek lisansın süreci ve kazanımları için bunları söyleyebiliriz. Bir de son olarak hobi olsun diye yüksek lisans yapmaya niyetli arkadaşlara bir lafım var. Gruplarda görüyorum: “ALES puanım şu, YDS puanım şu, okul puanım da şu, yüksek lisans gelir mi?” diye soruyorsunuz. Arkadaşlar yüksek lisans hobi için yapılmaz. Kendinize bir hedef belirlersiniz ve günden güne o hedefe yaklaşırsınız. ALES’iniz yoksa gerekli puanı almaya çabalarsınız, YDS yoksa İngilizcenizi geliştirip yeterli puanı almaya çalışırsınız. Bunların hepsi oldurulabilecek şeyler… Yeter ki siz iki tek atsam da yüksek lisans gelse diye düşünmeyin! Sevgiler… 🙂