Orta Avrupa turu yaparken rota rotayı ekliyor seyahat planlarınıza… Öyle güzel bir coğrafya ki bir yere gitseniz diğer yerde aklınız kalıyor. Bende kendi imkanlarımla nerelere gidebilirim diye araştırırken ”Terezin” seçeneği geldi aklıma. Nazi kampını görmek çok istiyordum. Özellikle ”Anne Frank’ın Hatıra Defteri” adlı kitabı okurken bu istek daha da depreşiyordu… O yüzden kendimi vurdum yollara.
İlk olarak Terezin’e gidebilmek için; ”Muzeum” durağına gidip ”C” metrosuna aktarma yapmanız gerekiyor. Aktarma yaptıktan sonra da ”Nadrazi Holesovice” durağında inmelisiniz. Söylediğim duraktan iki durak önceki Florenc’den de gidebilmeniz mümkünmüş(bazı bloglardan edindiğim bilgiye göre) ama biz iki durak sonrayı tercih ettik 🙂
Gidiş dönüş için kişi başı 180 Çek kronu ödedik. Öğrenci indirimini sordum; ISIC kartınız varsa indirim oluyor dediler.Bir kez daha uluslararası kartların önemini yüzümüze vurdular yani 🙂
Fakat; biraz yanlış yönlendirilme kurbanı olup; bileti, içeride bulunan firmadan satın aldık. Otobüsün içinden de bilet almamız mümkünmüş. Belki daha uyguna da alabilirdik… Ben yaptım aman siz yapmayın!
Bu arada otobüste görünen wi-fi yazısına da kanmayın. Wi-fi çok kötü.
Terezin’e geldiğimizde kapalı bir hava karşılıyor bizi. Yemyeşil bir şehir Terezin. Sanki o kadar acıyı içinde barındırmamış gibi yeşil ve huzur dolu. Yürüdüğümüz yolların kenarında hala erimeyen karlar vardı… Hava buz 🙂
Ohre nehri de şehre hayat veriyor… Biraz nefes almak, biraz uzaklaşmak için o kadar sakin bir yer ki… Şurada saatler demiyorum; beş dakika gibi kısa bir süre bile geçirseniz şehir içinize işler.
Tabi, ben beş dakika dedim diye beş dakika nehre bakıp yanından geçip gitmeyin 🙂 Yakınına gidin, nehre karışın… Şu güzelliğe doyun. Çünkü, bina yığınları için de bu güzellikleri bulamayacaksınız.
Şimdi dönelim asıl Terezin’e geliş amacımıza; Terezin Nazi kampı. Kamp hakkında şöyle kısa, vikipedisel bir bilgi vereyim. Bu kamp, ikinci dünya savaşı boyunca Alman Nazi korumaları tarafından toplama kampı olarak kullanılıyor. Almanca ”Theresienstadt” olarak adlandırılıyor. O dönem, Terezin Nazi kampı binlerce insanın mezarı oluyor. Bazıları hemen öldürülürken; geriye kalan insanlarda ya besin eksikliğinden ya da hastalıktan ölüyor.
Toplama kampına girerken de vefat eden kişilerin mezarlıklarını görüyorsunuz. Burada 10.000’den fazla kişinin cenazesi var. On binlerce insan, gördüğü işkenceler, yaşanan acılar çarşaf çarşaf seriliyor önünüze. İnsanların egolarına, kazanma hırslarına ve kötü oluşlarına lanet ediyorsunuz.
Kampın kapısında ”Arbeit macht frei” yani ”Çalışmak özgürleştirir.” yazıyor. Peki, gerçekten de burada çalışanlar özgürleşiyor muydu? Tabi ki hayır! Okuduğum bir bilgiye göre, buraya yerleşme vaadiyle, Siedl kampının yapımında çalıştırılan 342 Yahudi, Auschwitz kampına gönderilip zehirli gazlarla öldürülüyor.
Kamp 34 bölümden oluşuyor. Her bir bölümü ayrı bir dram. Her girdiğiniz hücre de var olan o buz gibi hava, ürpertiyor bedeninizi. Her kelimeniz ”lanet” ile başlıyor.
Kampın her bölümünü tek tek anlatmam imkansız. O yüzden kampa dair birkaç bölümden kesitler sunacağım size. Mesela burası, 9.bölüm. No.1 yani Rus hücresine, Sovyetler birliği vatandaşları; 2 ve 3 numaralı hücrelere de Yahudiler getirilirmiş. Tabi kötü muamelelere maruz kaldıklarını anlatmama gerek yoktur sanırım? Odalar buz gibi. Sanki o zulüm yaşamış insanların yüreği bırakılmış hücrelere…
Burası kampın 10. bölümü. Yani; tabiplik bölümü olarak geçiyor. Bu bölümde Dr. B. Krönert çalışıyormuş.
Burası 13. bölüm. Yani; banyo ve bit arama odası. Düşünsenize, böyle bir yerde banyo yaptığınızı? Resmen ”yığın” muamele gösteriliyor. Ne mahremiyetleri, ne hisleri… Hiçbir şey önemsenmiyor. Zaten önemsense o insanlar o kadar işkence görür müydü?
Ve geliyoruz 17. bölüme. Bu tünelden içeri girmek dünyanın en ürkütücü şeyi olsa gerek. Tünelin uzunluğu 500 metre. Yürüyorsunuz yürüyorsunuz ve tünelin sonu gelmeyecekmiş gibi geliyor… Bu yolun sonu nereye mi çıkıyor? İdam alanına!
İdamların başlangıç tarihi olarak; takvimler 1943 yılını işaret ediyor. Mahkeme ilanı olmadan 250-300 kişiye burası mezar olmuş. 2 Mayıs 1945 tarihinde ise kurtuluş örgütlerinin üyesi olan 52 kişi idam edilmiş. Fotoğrafta gördüğünüz idam sehpası da sadece 3 kişinin idamı için kullanılmış. (Bu arada idam alanı 19. bölüm olarak geçiyor.)
İşkence edilerek öldürülen kişiler, 18. bölümdeki morga kaldırılıyormuş. Terezin gettosunda bulunan krematoryumda da külleştiriliyormuş.
20’li bölümlere ilerliyoruz şimdi. Yine bir drama tanıklık etmiş 24. bölümdeyiz. 1943 senesinde inşasına başlanılan bu avluya 1944 senesinde ilk tutuklular gönderilmiş. Avlu, yaklaşık 3000 tutuklunun ölümüne şahitlik etmiş. Hem de işkenceler, acılar içinde gerçekleşen 3000 ölüm…
25. bölüm de idari bina bulunuyor. Tutuklu kişilerin diğer toplama kamplarından getirdikleri topraklar bulunuyormuş içerisinde…
26. bölüm, toplu hücrelerin olduğu bölüm. Toplu hücrelerin her birinde 400-600 arası tutuklu bulunuyormuş.
28. bölüm de 24 ve 25. bölüm gibi dördüncü avluya bağlı. Bu bölümde tek kişilik hücreler bulunuyor. 1945 yılında ise toplu hücrelere çevrilmiş. Şu içler acısı duruma bakar mısınız? İnsan insana böyle zulüm nasıl eder demekten alamıyorsunuz kendinizi…
29. bölüm, kışlaların bulunduğu bölüm olma özelliği taşıyor. 120’ye yakın Nazi gardiyan ekibi burada konaklamış. Şu an ise burası müze ve galeri olarak hizmet veriyor. Müze’de gardiyanların,tutukluların kıyafetleri gibi o günleri temsil eden şeyler bulunuyor.
Ve kamptan çıkış… İnanın çıktıktan sonra günlerce kendime gelemedim. Empati kurdum… O acıları düşündüm. O idama giden tünelden geçerken o insanları yaşadım… Gerçekten o kadar kötü ki… O kadar kötü ki insanken insan yerine koyulmamak…
Bu arada kampı anlatırken parazit olmasın diye ek bilgileri sona sakladım. Kamp ve Getto müzesine kombine bilet alırsanız;
- Öğrenci: 165 Çek Kronu
- Tam: 215 Çek Kronu
Müze kış sezonu(1 Kasım-31 Mart) 08.00-16:30 arası; yaz sezonu(1 Nisan-31 Ekim) ise 08:00-18:00 arası açık.
Şimdi ki durağımız Ghetta müzesi.
Bu müze 1991 yılında açılmış. Müzenin içini bir sergi gibi düşünün. İçerisinde birçok Yahudi hakkında bilgi, Nazileri zulümleri ile geçen yılları gösteren fotoğraflar ve yazılar var.
Buyurun bunlarda müzeden bazı görüntüler 🙂 Gerçekten gitmişken görmeniz gerekiyor bu müzeyi. Yaşanan acılara bir kez de buradan tanıklık etmelisiniz.
Veee şehre son bakış… Dönüş için aldığımız biletten daha erken bir saatte koyuluyoruz yola. Bu arada otobüs saat başı meydana geliyor. ”Saat 17:00’ye aldım o saate kadar beklemem lazım!” diye de düşünmeyin. İstediğiniz saatte, biletiniz de dönüş saatiniz yazmasına rağmen, dönebilirsiniz.
Küçücük bir şehir olan Terezin’den çok güzel anılarla ayrılıyorum. Baktığım zaman sıradan bir yer gibi görünse de hatta (kafamıza göre) yemek yiyecek bir yer dahi bulamasak da bu şehir, içinde taşıdığı acıyla benim için çok ayrı bir yerde konumlandı bile… Siz de ziyaret edin mutlaka! Sevgilerimleeeee….
Merhaba, kampın içerisini gezebilmek için ortalama kaç saat ayırmamız gerekiyor acaba?
Merhaba, hakkı ile gezebilmek için 45 dakika – 1 saat ayrılmasını öneririm.